Түштүк Судандагы акыркы зомбулуктун күчөшү жана саясий чыңалуунун жогорулашы өлкөдөгү морт тынчтык процессин коркунучка кептөөдө деп БУУнун Адам укуктары боюнча комиссиясы ишемби күнү эскертти.

Бул билдирүү 2018-жылы аяктаган жарандык согуштан кийин түзүлгөн тынчтык келишиминин келечегине шек жараткан, вице-президент Риек Мачарга жакын бир нече расмий адамдардын камалышынан кийин жасалды.

БУУнун Түштүк Судан боюнча Адам укуктары комиссиясынын төрайымы Ясмин Сука билдирүүсүндө: “Биз акыркы жылдардагы кыйынчылык менен жетишилген прогрессти жокко чыгара турган коркунучтуу артка кетүүнү көрүп жатабыз,” - деди.

Ал лидерлерди “тынчтык процессине шашылыш көңүл бурууга, Түштүк Судан жарандарынын адам укуктарын коргоого жана демократияга өтүүнү камсыздоого” чакырды.

Чыңалуу ушул айдын башында президент Салва Киирге жакын коопсуздук күчтөрү Мачарга байланыштуу эки министрди жана бир нече жогорку аскер кызматкерлерин камакка алгандан кийин күчөгөн.

Бул окуя улуттук күчтөр менен негизинен Мачардын нуэр этникалык тобунан турган Ак Армия аттуу милициянын ортосундагы түндүктөгү Насир шаарында болгон кагылышуулардан кийин орун алган.

-Морт тынчтык келишими

Зомбулуктун күчөшү өлкөнүн согушуп жаткан тараптарын бириктирип, бирдиктүү өкмөт түзүүнү көздөгөн бийликти бөлүшүү келишиминин бузулушунан коркуу жаратты.

Соука: “Бөлүнүүнү жана кагылышууну күчөтүүнүн ордуна, лидерлер тынчтык процессине шашылыш көңүл бурушу керек,” - деп чакырды.

Аскер гарнизонуна кол салуу

Камакка алуулар Мачардын фракциясы менен Ак Армия милициясынын ортосундагы болжолдуу кызматташтыкка байланыштуу болгон, алар шейшемби күнү Насирдин жанындагы аскер гарнизонуна кол салууга айыпталышкан.

Бирок, Мачардын партиясы бул айыптоолорду четке какты.

Маалымат министри Майкл Макуэй камакка алуулар мыйзамга байланыштуу болгонун билдирди.

Ошондой эле, жума күнү Насирден аскерлерди эвакуациялоого аракет кылган БУУнун тик учагы атып түшүрүлүп, анын экипаж мүчөсү жана бир нече аскер каза болгон.

Бул кол салуу аймактагы чыңалууну ого бетер күчөттү.

БУУнун комиссиясынын дагы бир мүчөсү Барни Афако да тынчсыздануусун билдирип, бул кырдаалды “өлкөнү мурда кыйраткан жоопкерсиз бийлик талашына кайтуу” деп мүнөздөдү.

Афако Түштүк Судан эли “жаңы согуштун айлампасын эмес, тынчтыкка жана эс алууга татыктуу” деп баса белгиледи.

2011-жылы дүйнөдөгү эң жаш мамлекет болуп түзүлгөн Түштүк Судан 2013-жылга чейин жарандык согушка кабылган.

2018-жылдагы тынчтык келишими согушту токтоткон болсо да, куралдуу топторду куралсыздандыруу жана шайлоолорго даярдык сыяктуу негизги реформаларды ишке ашыруу токтоп калган.