Британиялык журналист, Глобалдык Сумуд флотилиясына катышкан Кийран Андриеу, Израилден чыгарылгандан кийин Түркиянын меймандостугун жогору баалады. Бирок ал Анкаранын эң маанилүү кадамы катары активисттерди дарыгерлерге жана юристтерге алып барып, "адамзатка каршы кылмыштардын далилдерин" чогултканын белгиледи.

Кийран Андриеу – Глобалдык Сумуд флотилиясын эл аралык сууларда Израиль чабуулга алгандан кийин мыйзамсыз кармалган 13 британ жаранынын бири.

Жекшемби күнү кечинде Түркиядан Британияга кайтып келгенден кийин Лондондогу Хитроу аэропортунда Anadolu агенттигине берген маегинде, Андриеу сапар күтүлгөндөн эки эсе узакка созулганын жана бул оңой болбогонун айтты. Ал үч башка британ активисттери Сара Уилкинсон, Фрэнсис Каммингс жана Эви Снедкер менен бирге келген.

Ал мындай деди: "Бизди алдыга сүйрөгөн нерсе, биринчи кезекте, Палестинага жана Газанын элине болгон сүйүүбүз болду. Экинчиден, кемеде бирге болгон убакытта бири-бирибизге болгон ишеним жана тилектештик сезимдерибиз күчөдү. Бул бизди чыдамкай кылды."

Газага бара жаткан жолдо учкучсуз учуучу аппараттардын чабуулдары, логистикалык кыйынчылыктар жана бороондор болгонун айтып, Андриеу мындай кыйынчылыктар палестиналыктар күн сайын башынан өткөргөн азаптарга салыштырмалуу эч нерсе эмес экенин белгиледи.

"Биздин кемеге кирип, бизди токтотуу эл аралык мыйзамдарга каршы болгон. Биздин Газанын сууларына кирүүгө толук укугубуз бар болчу, эгерде Газанын эли бизди кабыл алууга даяр болсо," – деди ал, Израилдин флотилияга жасаган чабуулун эскерип.

‘Бизди көзүбүздү таңып алып келишти’

Андриеу Израиль күчтөрү активисттерди мыйзамсыз кармап, аларга суу бербей койгонун, бул Женева конвенциясын бузуу экенин айтты.

Андриеу:"Бизди көзүбүздү таңып, түн ортосунда муздак автобуска байлап, Негев чөлүндөгү түрмөгө алып барышты. Бул түрмөдө мурда палестиналык туткундар кыйноого алынган”,-деди.

Ал түрмөдө 10-12 адамды кичинекей камераларга камап, дары-дармектерден ажыратканын айтты. "Кээ бир адамдардын дары-дармектери алардын көз алдында ыргытылган. Жүрөк оорулары бар, 80 жаштан ашкан адамдардын дары-дармектери да ыргытылып салынды."

Израилдин расмий өкүлдөрү Глобалдык Сумуд флотилиясындагы адамдарды "террористтер" деп атаганын эскерип, Андриеу мындай деди: "Кызык, террористтердин жалгыз куралы – балдар үчүн сүт, тамак-аш, күрүч жана дары-дармектер."

‘Ачык кыйноо’

Андриеу активисттерди террорист деп атаганды "күлкүлүү" жана "аянычтуу" деп мүнөздөп, мындай ойдо жүргөндөр өмүр бою уялышы керектигин айтты.

Ал Израилдин түрмөсүндө активисттерди тизелетип, 6 саат бою кыйноо "ачык кыйноо" экенин белгиледи. "Бир активист түндө "медициналык жардам керек" деп кыйкырганда, түрмөдөгү дарыгер жардам берүүдөн баш тартты. Акыры, ал адам өз демин калыбына келтирүүгө аракет кылууга аргасыз болду."

‘Эң маанилүү нерсе’

Израилден чыгарылгандан кийин Түркияда өткөргөн күнүнө ыраазычылык билдирип, Андриеу мындай деди: "Бул абдан жагымдуу болду. Түрктөргө чоң рахмат."

Түркиянын меймандостугун жогору баалап, ал активисттерге жакшы тамак жана түнгө ыңгайлуу төшөк бергенин белгиледи. "Бул абдан бааланды. Бирок эң маанилүү нерсе – алар бизди дарыгерлерге, юристтерге алып барып, адамзатка каршы кылмыштардын далилдерин чогултушту."

Израил акыркы күндөрү Газа флотилиясындагы 170ке жакын катышуучуну, негизинен Стамбулга, ал эми айрымдарын Италия жана Испанияга депортациялады.

Флотилия Газага гуманитардык жардам жеткирүү жана Израилдин блокадасына каршы чыгуу максатында аракет кылган. Израиль Газага 18 жылдан бери блокада киргизип келет. 2023-жылдын октябрынан бери Израилдин бомбалоолору 67000ден ашуун палестиналыктын өмүрүн алды, алардын көбү аялдар жана балдар болгон.