Австралиянын түштүк-чыгышындагы Виктория штаты жергиликтүү аборигендер менен өлкөдөгү биринчи заманбап келишимге кол коюп, аны расмий түрдө бекитти. Бул штаттын деңгээлинде абориген коомчулуктары менен мамиле түзүү ыкмасындагы маанилүү өзгөрүүнү билдирет.
Австралиянын Broadcasting Corporation (ABC) коомдук телерадиокомпаниясынын билдирүүсүнө ылайык, абориген топторуна башкарууга көбүрөөк ыйгарым укуктарды жана көзөмөлдү берген юридикалык жактан баш ийдирүүчү келишимге бейшемби күнү бейшемби күнү Викториянын шайланган Биринчи Элдер Ассамблеясынын тең төрагалары, ошондой эле Викториянын премьер-министри Жасинта Аллан жана келишим министри Натали Хатчинс кол коюшту.
Келишим жергиликтүү элдердин "өз тагдырын өзү аныктоо укугуна жана аборигендердин үрп-адаттарына жана мыйзамдарына ылайык, ошондой эле эл аралык укукта таанылган келишимдерди түзүү укугуна" ээ экенин тааныйт.
Виктория парламенти тарабынан өткөн айда кабыл алынган келишимдин негизин түзгөн мыйзам долбооруна бейшемби күнү штаттын губернатору кол койду.
«Эч качан бош эмес, эч качан ээсиз эмес»
Губернатор Маргарет Гарднер кол коюуну «тарыхый» деп мүнөздөп, мунун Виктория үчүн штат боюнча биринчи келишим, Австралиядагы биринчи жана Викториядагы алгачкы элдер үчүн биринчи келишим» экенин айтты.
Аллан бул учурдун "мамлекетибиздин заманбап институттары менен дүйнөнүн эң байыркы үзгүлтүксүз маданияттарын бириктирген бөлүмдү" алып келгенин айтты.
34 беттен турган келишим штат өкмөтү менен абориген викториялыктардын өкүлү болгон First Peoples Assembly ортосунда бир нече айга созулган сүйлөшүүлөрдөн кийин жетишилген макулдашууларды камтыйт.
Документте: "Бул өлкө эч качан бош болгон эмес, эч качан ээсиз болгон эмес. "Эч кимдин жери эмес" деген ойдон чыгарылган нерсе буга чейин эле бул жерде болгондорду этибарга алган эмес",- деп айтылды.
Ошондой эле «колонизациядан кийинки биирнчи жыйырма жылдын ичинде [Викториядагы] Биринчи Элдердин калкы дээрлик 90 пайызга кыскарган» деп айтылууда.
"Өкмөттүн жаңылыштыгын моюнга алуу сейрек кездешүүчү көрүнүш — андан да сейреги бул тууралуу ачык айтып, аны туруктуу аракеттер менен оңдоого милдеттенме алуу,"-деп жазылган келишимде.
«Бирок бул учур муну талап кылууда. Бул учур муну мүмкүн кыла турган учур — биз биргеликте талап кылган учур».
