Ишемби күнү расмий түрдө ачылышы пландалган музей Египеттин байыркы цивилизацияларын чагылдырат жана өкмөттүн туризм тармагын жандандыруу аракеттеринин борборунда орун алууда. Туризм акча тартыштыгын жашаган өлкө үчүн чет элдик валютанын негизги булагы болуп саналат.

Каирдин четинде, белгилүү Гиза пирамидаларынын жанында жайгашкан 1 миллиард долларлык бул чоң имарат байыркы Египеттин жашоосун чагылдырган 50 000ден ашык артефакт менен бир цивилизацияга арналган дүйнөнүн эң чоң музейи болууга даярданууда.

Салыштырыла турган болсо Париждеги Луврда болжол менен 35 000 артефакт бар.

Музей 2014-жылы кызматка киришкен президент Абдель Фаттах ас-Сиси жетектеген мегадолбоорлордун бири. Ас-Сиси ондогон жылдан бери токтоп турган жана 2011-жылдагы араб көтөрүлүштөрүнөн кийинки башаламандыктан жабыркаган экономиканы жандандыруу үчүн инфраструктурага чоң инвестиция салган.

Курулуш 2005-жылы башталган, бирок 2011-жылдагы козголоңдон кийинки саясий башаламандыктан улам иштер үч жылга токтотулган.

Жакынкы Чыгыштагы кагылышуудардан улам ачылыш бир нече жолу жылдырылган, акыркысы ушул жылдын июль айында болгон.

Ишемби күнү ачылыш аземине дүйнө лидерлеринин катышуусу күтүлүүдө.

Гиза пирамидаларына көрүнүп турган чоң ири имарат

Египеттин эң атактуу фараондорунун бири Улуу Рамзестин граниттен жасалган айкели кире бериш атриумда турат.

3200 жылдык, 11 метр бийиктиктеги айкел Каирдин башкы темир жол бекетинин алдындагы эл көп жүргөн борбордук аралда ондогон жылдар бою тургандан кийин музейге көчүрүлдү.

Атриумдан антикалык айкелдер менен кооздолгон алты кабаттуу кооз тепкич негизги галереяларга жана жакын жердеги пирамидалардын көрүнүшүнө алып барат.

Музейдин кызматкерлеринин айтымында, көпүрө музейди пирамидалар менен байланыштырып, туристтердин жөө же электрдик, экологиялык таза унаалар менен араларында жүрүүсүнө мүмкүнчүлүк түзөт.

Музейде 24 000 чарчы метр туруктуу көргөзмө аянты, балдар музейи, конференция жана билим берүү жайлары, коммерциялык жай жана чоң реставрация борбору жайгашкан.

Өткөн жылы ачылган 12 негизги галереяда тарыхка чейинки мезгилден Рим дооруна чейинки артефакттар, мезгил жана тема боюнча уюштурулган.

GEMдеги 50 000 экспонаттын көпчүлүгү Каирдин борборундагы Тахрир аянтында кылымдар бою сакталган, жыш жайгашкан Египет музейинен көчүрүлгөн. Калгандары жакында эле байыркы көрүстөндөрдөн, анын ичинде музейден 22 чакырым түштүктө жайгашкан дагы бир пирамида жана мүрзө комплекси Саккара некрополунан казылып алынган.

Музейдин башкы директору Ахмед Гонеймдин айтымында, залдар алдыңкы технологиялар менен жабдылган жана байыркы Египетти жаш муундарга түшүндүрүүгө жардам берүү үчүн аралаш реалити-шоулорду камтыган мультимедиялык презентацияларды камтыйт.

"Азыркы учурда Z мууну колдонуп жаткан тилди колдонуп жатабыз", - деди Гонейм бир маегинде. "Z мууну биз улгайган адамдар окуган аталыштарды колдонбой калды; анын ордуна технологияны колдонуп жатышат",- деп кошумчалады.

Тутанхамондун коллекциясы биринчи жолу толугу менен көрсөтүлөт

Ишемби күнкү салтанаттуу ачылышта Тутанхамон падышанын коллекциясынан 5000 экспонатка арналган эки залдын ачылышы да болот.

Бул коллекция 1922-жылы түштүк Луксор шаарында Тут падышанын мүрзөсүн британиялык археолог Ховард Картер тапкандан бери биринчи жолу толугу менен көрсөтүлөт

Египет музейинде мүрзөнүн бардык байлыктарын бир эле учурда көрсөтүүгө жетиштүү орун жок болчу.

Жаңылоо борборунун башчысы Жайлан Мохамед бала фараондун үч жаназа төшөгү жана алты арабасы сыяктуу айрым шедеврлер музейдин жаңылоо борборунда калыбына келтирилгенин айтты.

Булар алтын такты, алтын менен капталган саркофаг жана алтын, кварцит, лазурит жана түстүү айнектен жасалган көмүү маскасы менен бирге көргөзүлөт. Масканын сакалы 2014-жылы кокустан түшүп калып, шашылыш түрдө эпоксид менен чапталган, ал эми немис-египеттик адистер тобу аны кийинки жылы оңдоп чыгышкан.

Музейдин дагы бир өзгөчөлүгү - Гизанын Улуу пирамидасын курганына ишенилген фараон король Хуфунун 4600 жылдык күн энергиясы менен иштеген кайыгы.

1950-жылдары табылган 43 метрлик жыгач кайык Хуфуну же башка билинген аты Хеопстун - тиги дүйнөдө колдонуусу үчүн Улуу пирамиданын жанына көмүлгөн.

Кайык 2021-жылы Бельгиядан алынып келинген, алыстан башкарылуучу унаа менен пирамидалардын жанындагы көргөзмө аянтынан Чоң Египет музейине ташылган.

Өкмөт музейдин туризмди жандандырарынан үмүттүү

Өкмөт музейдин дагы көп турист тартып, Египеттин экономикасын колдоо үчүн зарыл болгон валютаны камсыздай турганынан үмүттүү.

Египеттин туризм тармагы 2011-жылдагы араб жазгы окуяларынан кийинки жылдардагы саясий башаламандыктан жана зомбулуктан зыян тартты.

Акыркы жылдары бул тармак коронавирус пандемиясы жана Россия - Украина согушунун таасиринен да чыга баштады.

Россия да, Украина да Египетке келген туристтердин олуттуу бөлүгүн түзөт.

Расмий маалыматтарга ылайык, 2024-жылы Египетке рекорддук деңгээлде 15,7 миллион адам келген жана өкмөт 2032-жылга чейин 30 миллион туристти тартууну көздөп жатат.

Бийлик музейдин жана пирамидалардын айланасындагы бардык аймакты оңдоп-түзөөдөн өткөрдү. Жолдор асфальтталып, музейдин дарбазаларынын сыртында жайгашкан жерлерге жетүүнү жеңилдетүү үчүн метро станциясы курулууда.

Ошондой эле Каирдин батышында - музейден 40 мүнөттүк аралыкта - Сфинкс эл аралык аэропорту ачылды.

Музейди башкарган Hassan Allam Holding компаниясынын башкы директору Хасан Аллам күнүнө 15 000ден 20 000ге чейин коноктун келиши күтүлүп жатканын айтты.

Аллам: "Бүт дүйнө күтүп жаткан... Баары кубанычтуу", - деди.