Судандын жарымы азыр жардамга муктаж экенин эскертти жарандык коомдун лидери
Он миңдеген адамдар каза болуп, дээрлик 12 миллион адам жер которгондуктан, жардам агенттиктери дүйнө Суданда согушуп жаткан күчтөр жасаган мыкаачылыктарды токтото албай жатканын эскертишүүдө.
Даниянын Качкындар кеңешинин башчысы AFP агенттигине Судан калкынын жарымынан көбүнүн түндүк-чыгыш Африка өлкөсүндөгү жаңжалдан улам гуманитардык жардамга муктаж экенин билдирди.
2023-жылдын апрель айында башталган Судан армиясы менен аскерлештирилген Тез колдоо күчтөрүнүн (RSF) ортосундагы салгылашуу он миңдеген адамдардын өмүрүн алып, дээрлик 12 миллион адам үй-жайын таштап кетүүгө аргасыз болуп, дүйнөдөгү эң оор гуманитардык кризистердин бирине алып келди.
"Биз 30 миллиондон ашык адам гуманитардык жардамга муктаж болгон кырдаалга туш болуп жатабыз. Бул Судан калкынын жарымы", - деди Даниянын Качкындар Кеңешинин башкы катчысы Шарлотта Сленте ушул аптада коңшу Чаддагы чек ара аймагына баргандан кийин AFP агенттигине телефон аркылуу. "Биз көрүп жаткан азапты элестетүү мүмкүн эмес".
Дүйнөлүк банктын маалыматы боюнча, 2024-жылы Судандын калкынын саны болжол менен 50 миллионго жеткен.
Жардам кызматкеринин комментарийлери Судандын батышындагы Дарфур аймагы менен чектешкен Чаддагы аймакка болгон талаа сапарынан кийин айтылды. Акыркы учурда аймакта катуу салгылашуулар болуп жатат.
Акыркы жумаларда зомбулук кескин күчөдү; RSF 18 айлык курчоодон кийин Дарфурдагы армиянын акыркы чеби болгон маанилүү Эль-Фашир шаарын басып алды жана мыкаачылыктар тууралуу билдирүүлөр көбөйдү.
Сленте кошумчалап: "Эл аралык гуманитардык укуктун бардык эрежелеринен ашып түшкөн мыйзам бузуулар бар",-деди.
Сленте уюмунун Суданда массалык кыргындар жана сексуалдык зордук-зомбулукка байланыштуу далилдерди көргөнүн айтты.
"Биз камакка алууларды, уурдоолорду, мажбурлап көчүрүүлөрдү жана кыйноолорду көрүп жатабыз", - деди ал.
Ал эл аралык коомчулукту жетиштүү аракет кылбагандыгы үчүн айыптады.
"Билдирүүлөр жер-жерлерде уланып жаткан гуманитардык муктаждыктарга өтө чектелүү таасир этти жана алар зомбулукту токтото алган жок", - деди ал.
Сленте курчоодо калган башка шаарларга да ушундай деңгээлде көңүл бурулбай жатканын эскертти.
Батыш Кордофан провинциясындагы армиянын акыркы чеби болгон Бабануса шаары бир нече айдан бери курчоодо турат, ошондой эле Түндүк Кордофан провинциясынын борбору Эль-Обейд жана Түштүк Кордофандагы Кадугли жана Диллинг шаарлары да курчоодо.
"Эл аралык коомчулук бул жаңжалдын кесепеттерин башкарууну токтотуп, мыкаачылыктын алдын ала башташы керек", - деди Сленте.