Фидан: «ПКК террордук уюмунун аймактагы кыймылын токтотуу туруктуулук үчүн абдан маанилүү»

Түркиянын тышкы иштер министри Хакан Фидан жекшемби күнү Ирактагы жолугушууларынан кийин басма сөзгө маалымат берди. Фидан ПКК террордук уюмунун Түркиядагы гана эмес, Ирактагы, Сириядагы жана Ирандагы кыймылдарынын токтотулушу аймактык туруктуулук, коопсуздук жана тышкы кийлигишүүнүн алдын алуу үчүн «өтө маанилүү» кадам экенин билдирди. Фидан: «ПКК террордук уюмунун өзүн-өзү жоюу чечими, албетте, оң өнүгүү»,-деди.

Тышкы иштер министри Фидан ирактык кесиптеши Фуад Хусейн менен биргелешкен басма сөз жыйынында: «Алардын (ПККнын) Түркиядагы куралдуу кыймылын токтотуусу биз үчүн өтө маанилүү, бирок биздин каалообуз жана күтүүбүз - уюм Ирактагы куралдуу күрөшүн жана террордук кыймылын токтотуп, басып алган аймактарынан чыгып кетиши жана ошол эле учурда Сириядагы басып алган аймактарынан чыгып кетиши» - деди.

Фидан террордук уюм учурда Иракта чоң аймактарды ээлеп турганын жана алар Ирак бийлиги менен тыгыз кызматташып жатканын билдирип, бул кызматташуу үчүн ыраазычылык билдирди.

Ал Ирактын борбордук өкмөтү да, Күрт аймактык өкмөтү да бул маселе боюнча Анкара менен тыгыз кызматташып жатканын кошумчалады.

Фидан «Террордон арылган Түркия» процесси Түркия жана аймак үчүн оң өнүгүү экенин айтып, Анкара менен Багдаддын ортосундагы «интенсивдүү» кызматташтыкты баса белгиледи. 

«Биздин мекемелер бардык маселелер боюнча интенсивдүү кызматташып, көйгөйлөрдү кесипкөйлүк менен чечип, чечимге багытталган түрдө иштеп жатышат», - деди Фидан.

Президент Режеп Таййип Эрдогандын 2024-жылы Иракка болгон сапары учурунда кол коюлган көптөгөн келишимдерди эскерип, Фидан бул келишимдерди көзөмөлдөөнүн жана ишке ашыруунун маанилүүлүгүн баса белгиледи.

Фидан: «Биз түзгөн биргелешкен жумушчу комитеттер аркылуу коопсуздук, энергетика, суу, соода, бажы жана транспорт сыяктуу көптөгөн тармактарда интенсивдүү иштерди жүргүзүп жатабыз», - деди.

Тышкы иштер министри доордун руху тынчтыкты, өнүгүүнү, өз ара интеграцияны жана кызматташууну талап кылаарын билдирип: «Бөлүнүүчүлүк, бөлүнүү, атаандаштык же өз ара саботаж эмес. Бул аймакта цивилизациялуу дүйнөнүн калган бөлүгү сыяктуу иш-аракет кылууга тоскоол болгон эч кандай себеп же тоскоолдук жок», - деди.

Ал аймактын эбегейсиз ресурстары бар экенин жана туура стратегиялар ишке ашырылганда географиясы, эли жана цивилизациясы менен гүлдөгөн жерге айлана аларын баса белгиледи.

Ишенимдүү кадамдар

 Түркиянын Ирактын тынчтыгын, коопсуздугун жана өнүгүүсүн бекем колдой турганын кайталаган Фидан: «Бүгүн биз Ирактын туруктуулукта, тынчтыкта ​​жана бейпилдикте ишенимдүү кадамдарды жасап жатканын көрүп жатабыз», - деди.

Ал Анкаранын бардык уланып жаткан аракеттерди колдой турганын жана колунан келгендин баарын жасоого умтуларын баса белгиледи.

Тышкы иштер министри Фидан: «Ирак жана Түркия катары, аймактагы башка өлкөлөр менен биргеликте, биз Сирияда эмне кыла аларыбыздын үстүндө иштеп жатабыз. Аймактык өлкөлөр катары биз кызматташууну максималдуу түрдө кеңейтип, өз ара ишенимди бекемдеп, өнүгүү жолунда кечиктирилген кадамдарды калыбына келтирип, аймакта тынчтык жана бейпилдик ичинде жолубузду улантышыбыз керек», - деди.

Аймактык өлкөлөр жана алардын элдери көйгөйлөрдү өз алдынча чече турганын баса белгилеген Фидан: «Алар тышкы куткаруучуну күтүшпөйт. Биздин күчүбүз, мүмкүнчүлүктөрүбүз жана көз карашыбыз буга жетиштүү. Эгер биз муну кылсак, дүйнөнүн калган бөлүгүнө азыраак жүк болуп, ал тургай өзүбүз кошумча баалуулук жаратабыз», - деди. 

Суу боюнча макулдашуу

Фидан Түркия менен Ирактын ортосундагы суу келишиминин «өтө маанилүү» экенин баса белгиледи.

Түркия менен Ирак көптөн бери сууну натыйжалуу пайдалануу жолдорун издеп келе жатканын белгилеген Фидан: «Эки жарым жыл мурун болгон сапарыбызда биз (Ирактын премьер-министри) Мохаммед Шиа аль-Судани менен түшүнүшүүгө жетиштик. Биз эки этаптуу мамилени жүргүзмөкпүз; биринчиден, Түркия менен Ирактын ортосунда сууну жакшыраак пайдалануу ыкмаларын табуу; экинчиден, Ирактын суу инфраструктурасын жана сугат системаларын биргелешип калыбына келтирүү. Акыркы эки жарым жылда эки аймакта тең интенсивдүү иштер жүргүзүлдү", - деди.

Эң ири инфраструктуралык инвестиция

Фидан келишимге кол коюу Ирактын суу системаларын узак мөөнөттүү калыбына келтирүүгө жол ачарын баса белгилеп, бул Ирактын тарыхындагы эң ири инфраструктуралык инвестиция болорун билдирди.

Фидан: «Ишке ашырылгандан кийин, биз суу көйгөйүнүн чоң бөлүгүн чечүү үчүн олуттуу кадам таштаган болобуз жана келечек муундар мурунку муундар башынан өткөргөн көйгөйлөргө туш болбойт»,-деп кошумчалады.

Фидан Түркия Ирак менен энергетика маселелери боюнча тыгыз кызматташып жатканын белгилеп, эки өлкөнүн ортосундагы мунай куурунун кайра ачылышы маанилүү өнүгүү экенин айтты. 

Түркиянын тышкы иштер министри Хакан Фидан газ жана электр энергиясы долбоорлору боюнча ар тараптуу талкуулар жүргүзүлгөнүн, тиешелүү министрликтер жана мекемелер алардын үстүндө иштеп жатканын жана тышкы иштер министрликтери зарыл болгон кадамдарды жасап жатканын кошумчалады.