ДҮЙНӨ
2 мүнөт окуу
Япония Такаичинин жеңиши менен алгачкы аял премьер - министрин тосуп алууга даярданууда
Санаэ Такаичи ЛДПнын лидерлик жарышында жеңишке жетишип, консервативдүү саясаты жана реформалары менен Япониянын биринчи аял премьер-министри болуу жолунда баратат.
Япония Такаичинин жеңиши менен алгачкы аял премьер  - министрин тосуп алууга даярданууда
Такаичи өлкөнү жетектөө менен бирге улуттук коргонууну жана экономикалык коопсуздукту күчөтүүнү көздөйт. / AP
4 Октябрь 2025

Жаңы шайланган, консервативдүү көз караштагы Либерал - демократиялык партиянын (ЛДП) жетекчиси Санаэ Такаичи Япониянын тарыхында биринчи аял премьер-министр болууга даярданууда.

64 жаштагы Такаичи ишемби күнү партиянын лидерлик шайлоосунда жеңишке жетишип, улуттук коргонуу жана экономикалык коопсуздукту артыкчылык катары белгилеген катуу позициядагы лидер катары өнөктүк жүргүзгөн.

Такаичи мурдагы премьер-министрдин 44 жаштагы серфингге кызыккан уулу Синдзиро Коизуми жана тажрыйбалуу, бирок харизматикалык эмес Ёсимаса Хаяши сыяктуу атаандаштарын жеңип чыкты.

Шайлоочуларды кайра тартуу максатында, Такаичи иммиграция жана чет элдик туристтер боюнча катуу позицияны карманып, бул маселелер ЛДП лидерлик жарышында негизги темаларга айланды.

Буга чейин Экономикалык коопсуздук министри кызматын аткарган Такаичи Кытайдын Азия-Тынч океан аймагындагы аскердик күчтөрүн көбөйтүп жатканын сынга алып келген. Такаичи өзгөчө согуштук кылмшкерлерди даңазалаган Ясукуни храмына да үзгүлтүксүз зыярат кылып турган жана ушул себептен да Азия өлкөлөрү тарабынан Япониянын өтмүшүнүн символу катары каралган. Бирок акыркы ЛДП жарышында Такаичи сөздөрүн жумшартты. Анткени, өткөн жылы Ясукуниге премьер-министр катары барууга убада берип, акыры Шигеру Ишибага утулган.

Темир айым 2.0

Университетте окуган жылдарында оор металл тобунда барабан каккан Такаичи саясий кумири катары Британиянын маркум премьер-министри Маргарет Тэтчерди көрсөткөн. Токио университетинин ардактуу профессору Садафуми Каватонун айтымында, анын шайланышы "аялдардын саясатка катышуусу үчүн кадам" болсо да, Такаичи патриархалдык нормаларга каршы күрөшүү аракетин көрсөтпөйт.

Такаичинин гендердик көз караштары консервативдүү ЛДПнын оң канатында орун алып, жубайлардын бир фамилияны колдонуусун милдеттендирген 19-кылымдагы мыйзамды өзгөртүүгө каршы чыгууда. Бул мыйзам көбүнчө аялдардын күйөөлөрүнүн фамилиясын алуусун талап кылат. Кавато AFPге бул маселе "анын убагында чечилбеши мүмкүн" деп билдирди.

Муну менен бирге Такаичи шайлоо өнөктүгүндө кабинетиндеги гендердик тең салмактуулукту "Түндүк" деңгээлине жеткирүүгө убада берген. Дүйнөлүк экономикалык форумдун 2025-жылдагы Гендердик ажырым отчетунда Япония өкмөттө аялдардын өкүлчүлүгүнүн аздыгынан улам 148 өлкөнүн ичинен 118-орунда турса, Исландия, Финляндия жана Норвегия алдыңкы үчтүктө орун алууда.

Такаичи ЛДПнын консервативдүү канатында жана киши колдуу каза болгон мурдагы премьер-министр Синдзо Абэнин тарапташтарынын арасында күчтүү колдоого ээ. Ал саясий устатынын "Абэномика" саясатын чагылдырып, агрессивдүү акча-кредит саясатын жана ири фискалдык чыгашаларды колдойт; эгерде бул саясаттар кайрадан ишке ашырылса, базарларды солкулдатышы мүмкүн.

Ошондой эле ал кылмыштуулук жана чет элдиктердин Японияга тийгизген экономикалык таасири боюнча катуу тынчсыздануусун билдирип, катаал эрежелерди киргизүүгө чакырды; аналисттер муну миграцияга каршы билдирүүлөрдү жасаган жаңы улутчул партияга качкан шайлоочуларды кайтарып алуу аракети деп эсептешүүдө.

Бажы тарифтери боюнча болсо, ал ушул айда катышкан панелде, эгерде келишим Японияга зыян же адилетсиздик алып келе тургандай колдонулса, АКШ менен кайра сүйлөшүүлөрдөн баш тартууга даяр экенин билдирди.

Иликте
Түркия Конго Демократиялык Республикасы жана Руанда ортосундагы тынчтык келишимин кубаттады
Израиль күчтөрү Сириянын Кунейтра элет жерине жаңы кургактагы операция жүргүздү
Азиядагы селдерде каза болгондордун саны  1500дөн ашты
Тышкы иштер министри Фидан 23-Доха форумуна катышат
Путин менен Моди АКШнын кысымы күчөгөн учурда Нью-Делиде соода жана Украинадагы согушту талкуулашты
Түркия Кара деңиздеги кол салуулар боюнча Украинанын жана Орусиянын элчилерин чакыртты
"Эл аралык коомчулук аймактык туруктуулукту коркуткан Израилге каршы аракетке өтүшү керек"
Израилдик күчтөр оккупациядагы Батыш Шериада беш тарыхый экспонатты тартып алышты
Вьетнамда сел эки адамдын өмүрүн алып, ондогон жер көчкүлөр жүрдү
Газадагы ок атышпоого карабастан Израиль 2026-жылга коргонуу бюджетин 34 миллиард долларга көтөрдү
Бельгия өз аймагында жашаган 19 шектүү сириялык согуш кылмышкерин иликтеп жатат
АКШ саякаттоого тыюу салууну 30дан ашык өлкөгө кеңейтиши мүмкүн
Евровидение 2026 сынагындагы нааразычылык толкуну: Израилдин катышуусу нааразычылыкты жаратты
Петро: Колумбияны баңгизатка каршы күрөш шылтоосу менен коркутуп жатышат
Чыгыш Тынч океанда банги зат ташыганы айтылган кемеге жасалган кол салуусунда төрт киши каза болду