САЯСАТ
2 мүнөт окуу
АКШ эки кытай жаранын жасалма интеллект чипинин экспорту боюнча кармады
Адилет министрлиги Калифорнияда жайгашкан дуэт он миллиондогон долларлык сезгич жасалма интеллект чиптерин Кытайга лицензиясыз Түштүк-Чыгыш Азия аркылуу жөнөткөн деп айыптоодо. Күнөөлүүлөр 20 жылга чейин эркинен ажыратылышы мүмкүн.
АКШ эки кытай жаранын жасалма интеллект чипинин экспорту боюнча кармады
Geng and Yang are charged under the Export Control Reform Act, a felony punishable by up to 20 years in prison. / Photo: Reuters / Reuters
6 Август 2025

АКШ эки кытай жаранын жасалма интеллект (ЖИ) колдонмолору үчүн колдонулган сезимтал микрочиптерди мыйзамсыз сатты деп айыптап, камакка алды. Бул тууралуу АКШнын Адилет министрлиги билдирди. Бул окуя Кытайда эки америкалык жаран кармалгандан бир нече күн өткөндөн кийин болду.

Министрликтин билдирүүсүнө ылайык, Чуань Генг жана Шивей Янг аттуу жарандар 2022-жылдын октябрынан 2025-жылдын июлуна чейин АКШнын Соода министрлигинен лицензия албай туруп, "жасалма интеллект колдонмолору үчүн колдонулган он миллиондогон долларлык сезимтал микрочиптерди" экспорттогон деп айыпталууда. Бул ишти алар Калифорниядагы Эл Монте шаарында жайгашкан ALX Solutions компаниясы аркылуу ишке ашырышкан.

Билдирүүдө айтылгандай, компания үч жыл ичинде 20дан ашык жүктү Малайзия жана Сингапурдагы логистикалык компанияларга жөнөткөн, андан кийин алар Кытайга өткөрүлгөн.

"ALX Solutions" экспорт кылынган товарлар үчүн түздөн-түз төлөм алган эмес. Анын ордуна компания Гонконг жана Кытайдагы компаниялардан, анын ичинде 2024-жылдын январында Кытайдагы компаниядан алынган 1 миллион долларлык төлөмдөрдү алган," - деп айтылат билдирүүдө.

Генг жана Янг "Экспортту көзөмөлдөө реформасы мыйзамын бузган" деп айыпталып, бул кылмыш үчүн 20 жылга чейин эркинен ажыратуу жазасы каралган.

Өлкөдөн чыгуу тыюулары күчөдү

АКШнын бул камакка алуусу Кытай эки америкалык жаранга "чыгууга тыюу салуу" чарасын киргизгенден бир нече күн өткөндөн кийин болду. Бул жарандардын бири АКШ өкмөтүнүн кызматкери, экинчиси жогорку даражадагы банкир болгон.

АКШнын Мамлекеттик департаменти 22-июлда АКШнын Патент жана соода маркалары боюнча кеңсесинин кызматкери үч айдан ашык убакыттан бери Кытайдан чыга албай жатканын тастыктады. Бул адам, ошондой эле АКШнын армиясынын ардагери, визалык арызында өкмөттүк кызматкер экенин көрсөтпөгөнү айтылууда.

Анын алдында Шанхайда төрөлгөн АКШ жараны жана Wells Fargo банкынын директору Мао Ченюэ Кытайга иш сапары менен барган учурда чыгууга тыюу салынган. Ал АКШга кайта албай жатат, ал эми Wells Fargo компаниясы Кытайга кызматкерлердин сапарларын убактылуу токтотту.

Кытайдын Тышкы иштер министрлиги Маонун чыгууга тыюу салынганын тастыктап, бул "кылмыш ишин иликтөөнүн" бир бөлүгү экенин айтты, бирок кошумча маалымат берген жок. "Кытайда жүргөн ар бир адам, кытай же чет элдик болобу, Кытайдын мыйзамдарын сакташы керек," - деди министрликтин өкүлү Го Цзякун.

Чыгууга тыюу салуу чаралары АКШда кытай-америкалык инженер Чэнгуан Гонг 3600дөн ашык аскердик колдонууга арналган сезимтал файлдарды уурдоого күнөөлүү деп табылган учурга туш келди. Бул тууралуу Адилет министрлигинин 21-июлда жарыяланган билдирүүсүндө айтылган.

АКШ бийлиги Гонгдун Кытайдын "талант программалары" менен байланышы бар экенин жана Пекин үчүн аскердик деңгээлдеги инфракызыл жана радар технологияларын иштеп чыгууну сунуштаганын билдирди.

ТийиштүүTRT Global - Exit bans, corporate curbs, and espionage fears: China-US tensions escalate ahead of trade talks

Иликте
Вьетнамда сел эки адамдын өмүрүн алып, ондогон жер көчкүлөр жүрдү
Газадагы ок атышпоого карабастан Израиль 2026-жылга коргонуу бюджетин 34 миллиард долларга көтөрдү
Бельгия өз аймагында жашаган 19 шектүү сириялык согуш кылмышкерин иликтеп жатат
АКШ саякаттоого тыюу салууну 30дан ашык өлкөгө кеңейтиши мүмкүн
Евровидение 2026 сынагындагы нааразычылык толкуну: Израилдин катышуусу нааразычылыкты жаратты
Петро: Колумбияны баңгизатка каршы күрөш шылтоосу менен коркутуп жатышат
Чыгыш Тынч океанда банги зат ташыганы айтылган кемеге жасалган кол салуусунда төрт киши каза болду
Азияда болгон жаан-чачындан кийин жардам жана куткаруу иштери улантылууда
Сурамжылоого караганда, европалыктардын дээрлик жарымы Трампты "Европа үчүн коркунуч" катары көрүшөт
Нетаньяху  аскердик катчысы Роман Гоффманды Моссаддын директорлугуна дайындады
Азербайжан: Британия менен коргонуу тармагындагы мамилелерде "жаңы барак ачылды"
Түркиянын коргонуу жана аэрокосмостук экспорту рекорддук көрсөткүчкө жетти
Орусия Евробиримдиктин активдерди тартып алуусу "согушка алып келерин" эскертти
Кытай Израилдин кол салууларына көңүл буруп, Газадагы ок атышпоону толук аткарууга чакырды
Путин Индияда: коргонуу, энергетика жана стратегиялык байланыштар алдыңкы планга чыкты