Японияда улуттук жарандардын саны 2024-жылы рекорддук деңгээлде азайып, 900 000ден ашуун адамга кыскарганын расмий маалыматтар көрсөттү. Бул өлкө узак убакыттан бери төмөн бойдон калган төрөлүү көрсөткүчтөрүн жогорулатууга аракет кылып келет.
Көптөгөн өнүккөн өлкөлөрдө төрөлүү деңгээлинин төмөндөшү көйгөй жаратып жатканда, Японияда бул маселе өзгөчө курч бойдон калууда. Өлкөнүн калкы бир нече жылдан бери азайып келет.
Премьер-министр Шигеру Ишиба бул кырдаалды "тынч өзгөчө кырдаал" деп атап, үй-бүлөгө ыңгайлуу шарттарды түзүү үчүн жумуш убактысын ийкемдүү кылуу жана бала бакчаларды акысыз кылуу сыяктуу чараларды сунуштады.
Өткөн жылы япон жарандардын саны 908 574 адамга, же 0.75 пайызга азайып, 120.65 миллион болду. Бул кыскаруу 16 жыл катары менен уланууда жана 1968-жылдан бери жүргүзүлүп келе жаткан сурамжылоолордун ичинен эң чоңу болду деп ички иштер министрлиги шаршемби күнү билдирди.
Ошол эле учурда, чет элдик жашоочулардын саны 2013-жылдан бери жүргүзүлүп келе жаткан эсептөөлөр боюнча эң жогорку деңгээлге жетти. 2025-жылдын 1-январына карата Японияда 3.67 миллион чет элдик жашап, жалпы калктын үч пайызын түздү. Бул учурда Япониянын жалпы калкы 124.3 миллиондон ашкан.
Өлкөнүн жалпы калкы 2023-жылга салыштырмалуу 0.44 пайызга азайды. Бул көрсөткүчтөр өкмөттүн төрөлүү деңгээлин жогорулатуу аракеттери менен коштолууда. Ошол эле учурда, инфляция жана башка көйгөйлөргө нааразы болгон шайлоочулардын арасында "Япондуктар биринчи" деген ураан менен жаңы оппозициялык партия пайда болду.
Бул анти-иммигранттык партия чет элдиктер япон жарандарынан көбүрөөк социалдык жардам алат деп туура эмес маалыматтарды таратууда. Бирок чет элдик жарандар карылыкка байланыштуу жумушчу күчүнүн жетишсиздигин толуктап, негизинен өндүрүш, мейманкана жана чекене соода тармактарында иштешүүдө.
Ээн калган үйлөр
Жаш курагы боюнча 65 жаштан жогорку япон жарандар калктын дээрлик 30 пайызын түзсө, 15тен 64 жашка чейинкилер 60 пайызды түздү. Бул көрсөткүчтөр өткөн жылга салыштырмалуу бир аз өстү. Дүйнөлүк банкка ылайык, Япония дүйнөдөгү экинчи эң кары калкка ээ өлкө болуп саналат (биринчи орунда Монако турат).
Өткөн жылы Японияда төрөлгөн балдардын саны 700 000ден төмөн түшүп, рекорддук деңгээлге жетти. Саламаттыкты сактоо министрлигинин июнь айында жарыялаган маалыматына ылайык, 2024-жылы 686 061 ымыркай төрөлүп, 2023-жылга салыштырмалуу 41 227ге азайган. Бул 1899-жылдан бери жүргүзүлүп келе жаткан эсептөөлөрдүн эң төмөнкү көрсөткүчү болду.
Калктын азайышы айылдык аймактарды да жабыркатууда. Өткөн жылы жарыяланган өкмөттүн маалыматына ылайык, акыркы жыйырма жыл ичинде Японияда ташталган үйлөрдүн саны төрт миллионго жакындаган. Бул үйлөрдүн көбү чоң шаарларда жашаган адамдарга мурас катары калган, бирок аларды оңдоп-түзөөгө мүмкүнчүлүгү же каалоосу жок.
Декабрь айында дүйнөдөгү эң кары адам, япон аял Томико Итоока, 116 жашында каза болду. Японияда аялдар узак өмүр сүргөнү менен белгилүү, бирок карылар калкынын көбөйүшү медициналык жана социалдык чыгымдардын өсүшүнө алып келүүдө, ал эми бул чыгымдарды жабуу үчүн жумушчу күчү азайып жатат.
