Түштүк Корея сотунун Юн Сук-Ёлдун импичмент чечимин чыгаруу датасы белгиленди

Түштүк Кореянын Конституциялык соту президент Юн Сок Ёлго импичмент жарыялоо боюнча көптөн күткөн чечимин жума күнү, ал аскердик абал жарыялаганы үчүн кызматтан алынгандан кийин чыгарат.

Юндун 3-декабрдагы жарандык башкарууну бузуу аракети менен куралдуу аскерлерин парламентке жибергенден кийин Түштүк Кореяны саясий башаламандыкка алып келген.

Юн парламентке куралдуу аскерлерди жөнөткөндөн кийин, Түштүк Корея саясий башаламандыкка кабылган. Депутаттар аскерлерге каршы туруп, бул чараны четке кагып, Юнду импичментке алып келишкен. Бирок бул саясий туруксуздук өлкөнүн экономикасына терс таасирин тийгизип, лидерсиз абалда калтырды. Ошол эле учурда АКШ президенти Дональд Трамп аймакка тарифтерди киргизүү менен басым жасоодо.

Сот импичмент боюнча бир нече жума угуу өткөрүп, Юнду кызматтан расмий түрдө четтетүү керекпи же жокпу деген чечимди кабыл алуу үчүн дагы бир нече жума талкуулады. Бул учурда коомчулукта ар кандай божомолдор пайда болду, айрымдар соттордун арасында чоң пикир келишпестиктер бар деп эсептешти.

«Президенттин импичмент иши боюнча чечим 2025-жылдын 4-апрелинде Конституциялык сотто чыгарылат», – деп билдирүү жасады сот шейшемби күнү.

Юнду кызматтан четтетүү үчүн соттун сегиз судьясынын кеминде алтоосу макул болушу керек. Эгер импичмент ырасталса, 60 күндүн ичинде шайлоо өткөрүлүшү зарыл.

Сеулдун борборунда Юнду колдогон жана ага каршы чыккан жүз миңдеген адамдар ар апта сайын митингге чыгышууда.

Мурдагы прокурор Юн январь айында көтөрүлүш уюштурду деген айып менен камакка алынган, бирок март айынын башында процессуалдык негиздер боюнча бошотулган. Ал бул убакыттын ичинде өзүн коргоп, «кастык менен иштеген оппозицияны» күнөөлөп келет.

Юн Түштүк Кореянын кызматтагы президенти болуп туруп кылмыш иши боюнча соттолгон биринчи президент болуп калды. Ал аскердик абал жарыялоо аракетине байланыштуу көтөрүлүш уюштуруу боюнча айыпталууда.

Жаңы шайлоо

«Төрт айлык узак күтүүдөн кийин Конституциялык сот элдин үнүнө жооп берди», – деди оппозициядагы Демократиялык партиянын өкүлү.

«Биз соттун Түштүк Кореянын конституциялык тартибин жана негизги принциптерин коргоо боюнча бекем чечкиндүүлүгүн көрсөтүп, Юн Сок-Ёлду кызматтан четтетет деп ишенебиз», – деп кошумчалады ал.

Юндун партиясы соттун чечим чыгаруу аракетин кубаттап, бул чечим «адилеттүү жана бейтарап» болуп, коомдук башаламандыкка алып келбейт деп үмүттөнөрүн билдирди.

«Элдик бийлик партиясы соттун чечимин урматтап, кабыл алат. Чечимден кийин бийлик жана оппозиция коомдук бөлүнүүнү азайтып, улуттук биримдикти бекемдөөдө жетекчилик кылышы керек», – деди партиянын лидери Квон Сонг-донг.

Эгер Конституциялык сот президентти кызматтан четтетүү чечимин кабыл алса, шайлоо өткөрүлөт. Учурда оппозиция лидери Ли Жэ-Менг президенттик жарышта алдыда турат.

Өткөн аптада апелляциялык сот Лиге каршы шайлоо мыйзамын бузуу боюнча айыпты жокко чыгарды. Бул анын президенттик кампанияга катышуусуна жол ачышы мүмкүн.

Бирок эгер бул чечим шайлоого чейин кайра каралып, айып кайрадан күчүнө кирсе, Ли парламенттик мандатынан ажырап, беш жыл бою кызматка талапкерлигин кое албайт.

Эхва университетинин профессору Лейф-Эрик Исли бул чечимди «көптөгөн корейлер үчүн саясий кырдаалды чечүү үчүн шайлоону соттук процесстерден артык көрүү» катары баалады.

«Бул акыркы үч жылдагы мыйзамдуу күрөштөрдү токтотуп, Түштүк Кореянын саясий кризисин шайлоо аркылуу чечүүгө мүмкүнчүлүк берүү аракети», – деди ал.

Башка бир иште өткөн аптада Конституциялык сот премьер-министр Хан Дук-Сунун импичментин жокко чыгарып, аны президенттин милдетин аткаруучу катары калыбына келтирди. Ал президент аскердик абал жарыялап, кызматтан четтетилгенден кийин бул милдетти аткарган.

Эксперттер бул чечим Юндун импичменти боюнча чечимге түздөн-түз юридикалык байланышы жок экенин, анткени ал аскердик абалдын мыйзамдуулугуна багытталган эмес деп белгилешти.