Түркия эл аралык коомчулукту Израиль-Палестина жаңжалын чечүү үчүн эки мамлекеттүү чечимди ишке ашырууга багытталган "кайтарылгыс кадамдарды" жасоого чакырды. Бул чакырык БУУнун 80-Башкы Ассамблеясынын алкагында өткөн жогорку деңгээлдеги жолугушууда айтылды.
Шаршемби күнү Түркиянын Тышкы иштер министринин орун басары Нух Йылмаз: "Газа тилкесинде Израиль эл аралык коомчулуктун көз алдында геноцид кылууну улантууда", - деп билдирди. Ал БУУнун көз карандысыз иликтөө комиссиясынын акыркы жыйынтыктарын мисал келтирди.
"Батыш Шериа менен Кудста мыйзамсыз отурукташуу, отурукташкандардын зомбулугу жана ыйык жерлердеги чагымчылыктар кризисти күчөтүүдө. Израилдин Сирия, Иран, Ливан жана Катар сыяктуу Жакынкы Чыгыштагы чабуулдары жана коркутуулары анын жетекчилигинин ашынган фанатизм менен көзү тунарганын жана акылдан адашканын айкын көрсөтүп турат", - деп кошумчалады Йылмаз.
Ал эки маанилүү приоритетти белгиледи: "Гуманитардык жардамга тоскоолдуксуз жетүү менен тез арада ок атышууну токтотуу жана эки мамлекеттүү чечимди ишке ашырууга багытталган кайтарылгыс кадамдар."
Йылмаз Израилдин Палестина администрациясын жок кылуу аракеттерине каршы эскертүү берип, БУУнун Палестина качкындары боюнча агенттигине (UNRWA) колдоону улантууну чакырды жана Палестинанын БУУга толук мүчөлүгү "жогорку приоритет болушу керек" деп белгиледи.
Палестинанын премьер-министри Мохаммад Мустафа АКШ визасы берилбей калгандыктан видеобайланыш аркылуу сүйлөп, Палестинаны тааныган өлкөлөрдүн санынын өсүшү алдыга жылуу экенин, бирок саясий жана каржылык колдоо өтө зарыл экенин баса белгиледи.
"Бул Израиль өкмөтү Палестина мамлекеттүүлүгүн толугу менен четке кагат жана мындай мүмкүнчүлүктү жок кылуунун эң жакшы жолу Палестина администрациясын алсыратуу же жок кылуу деп эсептейт", - деп эскертти ал.
Аймактык жана эл аралык колдоо
Сауд Арабиясынын тышкы иштер министри ханзаада Фейсал бин Фархан Аль Сауд Эр-Рияд Палестинанын чек араларын "1967-жылкы сызыктарга негизделген" дипломатиялык жана гуманитардык иштерди улантарын жана аймактагы бардык элдер үчүн коопсуздук менен бакубатчылык камсыз кылууга аракет кыларын билдирди.
Иорданиянын тышкы иштер министри Айман Сафади Израилдин премьер-министри Биньямин Нетаньяхуну "кеңири согушту каалап жатат" деп айыптады. "Биз сөз менен чектелбей, иш-аракетке өтүү убактысы келди. Израилдин премьер-министринин позициясынан баш тартуусуна чара көрүшүбүз керек", - деди ал.
Египеттин тышкы иштер министри Бадр Абделатти: "Бул аймакта Палестина мамлекетин түзүү боюнча туруктуу чечимсиз туруктуулук болбойт", - деп билдирди.
Чилинин тышкы иштер министри Альберто ван Клаверен эки мамлекеттүү чечим "адилеттүү жана туруктуу тынчтыкка жетүүнүн жалгыз мүмкүн болгон жолу" экенин айтты. "Биз бул жол картасын ишке ашыруу үчүн бардык өнөктөштөр менен иштөөгө даярбыз", - деп кошумчалады ал.
