АКШ президенти Дональд Трамп дүйшөмбү күнү Израиль-Палестина жаңжалын чечүү үчүн эки мамлекеттүү чечимди колдоодон баш тартты. Ал учурдагы көңүлүн Газа тилкесин калыбына келтирүүгө буруп жатканын айтты.
«Мен таптакыр башка нерсе жөнүндө айтып жатам. Биз Газа тилкесин калыбына келтирүү жөнүндө сөз кылып жатабыз», – деди Трамп Египеттен кайтып келе жаткан учурунда Air Force One учагында журналисттерге. Бул сөздөр Египет президенти Абдель Фаттах ас-Сиси эки мамлекеттүү чечимди жана көз карандысыз Палестина мамлекетин түзүүнү колдогон билдирүүсүнө жооп катары айтылды.
«Мен бир мамлекетпи, кош мамлекетпи же эки мамлекеттүү чечимби – бул жөнүндө сөз кылган жокмун. Биз Газа тилкесин калыбына келтирүү жөнүндө сөз кылып жатабыз», – деп кошумчалады Трамп.
Дүйшөмбү күнү эртең менен Трамп жана Сиси Египеттин Шарм-эль-Шейх курорттук шаарында 20дан ашуун дүйнө лидерлерин чогултуп, Газа тилкесинде ок атышууну токтотуу келишимине кол коюу үчүн саммит өткөрүштү. Бул келишимдин кепилдери катары Түркия, Египет жана Катар турушту.
«Көп адамдар бир мамлекеттүү чечимди жактырышат. Айрымдары эки мамлекеттүү чечимди колдошот. Биз көрөбүз. Мен бул боюнча комментарий бере элекмин», – деди Трамп, Газа тилкесине байланыштуу келечектеги пландар боюнча башка өлкөлөр менен координация жүргүзөрүн кошумчалап.
Шаршемби күнү Трамп Израиль менен ХАМАС анын 29-сентябрда сунуштаган 20 пункттан турган планын ишке ашыруунун биринчи этабына макулдашканын жарыялады. Бул план Газа тилкесинде ок атышууну токтотууну, ал жакта кармалып турган бардык израилдик туткундарды 2000дей палестиналык туткундарга алмаштырууну жана Израиль күчтөрүнүн Палестина аймагынан акырындык менен чыгып кетүүсүн камтыйт.
Газа тилкесинде ок атышууну токтотуу боюнча келишимдин биринчи этабы жума күнү күчүнө кирди. Бул Трамптын эки жылдык Израиль согушун токтотуу боюнча планынын алкагында ишке ашты.
Пландын экинчи этабы Газа тилкесинде жаңы башкаруу механизмин түзүүнү, палестиналыктардан жана араб-мусулман өлкөлөрүнүн аскерлеринен турган коопсуздук күчтөрүн түзүүнү жана ХАМАСты куралсыздандырууну карайт.
2023-жылдын октябрынан бери Израилдин чабуулдары Газа тилкесинде 67800дөн ашуун палестиналыктын өмүрүн алды, алардын көбү аялдар жана балдар. Бул аймакты жашоого жараксыз абалга алып келди.
