Бүткүл дүйнөлүк кибер кылмыштарга каршы күрөшүү үчүн БУУнун келишимине Вьетнамда кол коюлат
60ка жакын өлкө триллиондогон долларга бааланган онлайн кылмыштуулук менен күрөшүү үчүн Вьетнамда БУУнун киберкылмыштуулук боюнча биринчи келишимине кол коёт.
Дүйнөлүк экономиканы жыл сайын триллиондогон долларга чыгымга учураткан киберкылмыштуулукка каршы күрөшүүгө багытталган Бириккен Улуттар Уюмунун тарыхый киберкылмыштуулук боюнча конвенциясына дем алыш күндөрү Вьетнамдын борбору Ханойдо 60ка жакын өлкө кол коюлат.
Бул конвенция 40 өлкө тарабынан ратификациялангандан кийин күчүнө кирет жана кибер кылмыштуулукка каршы эл аралык кызматташтыкты жөнөкөйлөтө турганы күтүлүүдө. Бирок, активисттер жана технологиялык компаниялар адам укуктарынын бузулушу мүмкүн деген тынчсызданууларын билдиришти.
БУУнун Башкы катчысы Антониу Гутерриш ачылыш аземинде: "Кибермейкиндик кылмышкерлер үчүн жемиштүү аймакка айланды... Күн сайын татаал алдамчылыктар үй-бүлөлөрдү жабыркатып, жашоо булактарын уурдап, экономикабыздан миллиарддаган долларларды алып кетүүдө", - деди. Ал келишимдин киберкылмыштуулукка каршы күрөштө күчтүү жана юридикалык жактан милдеттүү курал экенин белгиледи.
Келишим фишинг, кун төлөтүүчү программалар, онлайн адам сатуу жана жек көрүү тили сыяктуу кылмыштардын кеңири спектрин камтыйт. БУУ киберкылмыштуулук дүйнөлүк экономиканы триллиондогон долларга чыгымга учурата турганын болжолдоп жатат.
Вьетнамдын президенти Луонг Куонг келишим "глобалдык укуктук инструменттин жаралышын белгилеп, көп тараптуулуктун сакталып калганын тастыктап, өлкөлөрдүн айырмачылыктарды жеңип, тынчтык, коопсуздук, туруктуулук жана өнүгүү үчүн жоопкерчиликти алууга даяр экендигин" айтты.
Microsoft жана Meta байкоо жүргүзүүдөгү тынчсызданууларын билдирди
Маселеге сын көз караш менен карагандар келишимдеги кылмыштын аныктамасынын бүдөмүк болушу кыянаттыкка жол ачышы мүмкүн экендигин белгилешүүдө.
Meta жана Microsoft сыяктуу компанияларды камтыган Cybersecurity Tech Accord бул келишимди “көзөмөл келишими” деп атап, өкмөттөр арасында маалымат алмашууну жеңилдетип, системалардын аялуу жерлерин текшерген этикалык хакерлерди кылмышкер катары карашы мүмкүн экендигин эскертти.
БУУнун Баңгизаттар жана кылмыштуулук боюнча башкармалыгы (БУУ БКБ) конвенцияда адам укуктарын коргоо жана мыйзамдуу изилдөө иштерин кубаттоо боюнча жоболордун камтылганын билдирди.
Европа Биримдиги, Америка Кошмо Штаттары жана Канада Ханойдо бул келишимге кол коюу үчүн дипломаттарын жана расмий өкүлдөрүн жөнөтүштү.
Вьетнамдын кабыл алуучу өлкө катары ролу да талаш-тартыштарды жаратты. АКШнын Мамлекеттик департаменти өлкөдө "адам укуктары боюнча олуттуу көйгөйлөр", анын ичинде онлайн цензура бар экенин билдирди. Human Rights Watch уюмунун маалыматы боюнча, быйыл интернетте өз пикирин билдиргени үчүн кеминде 40 адам камакка алынды.
Вьетнам өз кезегинде бул конвенцияга дүйнөлүк кадыр-баркын көтөрүү жана маанилүү инфраструктурага киберчабуулдардын көбөйүшүнөн коргонуу чараларын күчөтүү мүмкүнчүлүгү катары карайт.