ДҮЙНӨ
2 мүнөт окуу
Израиль өлтүргөн, майып кылган, камалган газалык журналисттер үчүн адилетсиз ок атышпоо
Чек тааныбаган журналисттер Израилдин басма сөзгө карата согуштук кылмыштарын териштирүү үчүн Эл арлык кылмыш сотуна доо арыз менен кайрылды.
Израиль өлтүргөн, майып кылган, камалган газалык журналисттер үчүн адилетсиз ок атышпоо
Чек арасыз кабарчылар уюму Израилдин басма сөзгө каршы согуш кылмыштарын иликтөөнү талап кылды. / AP
11 Октябрь 2025

Чек тааныбаган журналисттер уюму (RSF) Газадагы ок атышпоонун Израилдин эки жылдан бери курчоого алынган Палестина аймагындагы журналисттерге кол салууларынан улам пайда болгон терең жараларды жеңилдете албаганын билдирди.

2023-жылдын октябрынан бери Израиль эл аралык мыйзамдар менен коргоого алынган кесипкөйлөрдүн арасында орун алган 250дөн ашуун журналистти өлтүрдү.

АКШнын президенти Дональд Трамптын “туруктуу тынчтык” демилгесинин алкагында жума күнү Каирде ок атышпоонун ырасталганына карабастан, Израиль бир канча убакыт Газаны бомбалоону улантты.

Ок атышпоо жарыясына карабай Израиль Хан Юнусту жана Газа шаарын бомбалап, Абу-Даби телеканалынын фотожурналисти Арафат ал-Хур Газа шаарынын Сабра конушундагы кол салуудан кийинки окуяларды документтештирүү учурунда жарадар болду.

Чек тааныбаган журналисттер уюмунун Жакынкы Чыгыш боюнча бөлүмүнүн башчысы Жонатан Дагер: "Газадагы ок атышууну токтотуунун алып келген жеңилдиги журналисттер туш болгон алааматтуу абалды көмүскөдө калтырбашы керек. Эгерде бул кылмыштар жазасыз кала берсе, Газада, Палестинада жана дүйнөнүн башка жерлеринде кайталанышы мүмкүн", - деди.

Окуяны токтотуу

Медиа Израилдин геноциди башталгандан бери чоң жоготууларга дуушар болду.

Журналисттер кабар берип жатканда, үйлөрүндө жана качууга аракет кылып жатканда өлтүрүлдү. Бардык маалымат борборлору талкаланды. Байланыш инфраструктурасы бузулуп, Газадан кабар берүү дээрлик мүмкүн болбой калган.

Көптөгөн айлар бою палестиналык журналисттер согуштун жалгыз күбөлөрү болуп, ачарчылык, курчоо жана коркунучка карабай, зомбулуктарды документтештирип келишкен.

Чек тааныбаган журналисттер уюму Эл аралык кылмыш сотуна (ICC) Израилдин басма сөзгө каршы согуш кылмыштарын иликтөөнү талап кылган беш укуктук доо арызын тапшырды.

"Эл аралык коомчулуктун реакциясы палестиналык журналисттер көрсөткөн кайраттуулукка татыктуу болушу керек", - деп кошумчалады Дагер.

Ок атышууну токтотууга карабастан, чет элдик басма сөздүн Газага кирүүсүнө азыр да тыюу салынган бойдон калууда. Келишим курчоодогу аймакка гуманитардык жардамдын кирүүсүнө уруксат бергени менен, эл аралык маалымат каражаттарынын жеткиликтүүлүгү же кетүүнү каалаган палестиналык журналисттерди коопсуз эвакуациялоо тууралуу эч кандай жобо жок.

Журналисттер үчүн адилеттүүлүк’

Бир нечеси түз эфирде кабар берип жатканда же сынчыл материалдарды жарыялагандан кийин өлтүрүлгөн журналисттердин үй-бүлөлөрү унчукпай аза күтүүнү улантууда. Көптөгөн журналист кесиптештерин, үйлөрүн жана жакындарын жоготуу травмасына карабастан иштөөнү улантууда.

Чек тааныбаган журналисттер уюму эгерде калган журналисттерди коргоо үчүн эл аралык шашылыш чаралар көрүлбөсө, Газадагы медиа толугу менен жоголуп кетиши мүмкүн экендигин эскертүүдө.

Газадагы журналисттер үчүн маселе аман калуу эмес - адилеттүүлүк.

"Бул тынчтык эмес. Газадагы журналисттер үчүн адилеттүүлүк – бул ар кандай туруктуу чечимдин биринчи шарты. Ансыз бул жерде жана дүйнө жүзүндө маалымат алуу укугу коркунучта болууну улантат”,- деди Дагер.

Иликте
Вьетнамда сел эки адамдын өмүрүн алып, ондогон жер көчкүлөр жүрдү
Газадагы ок атышпоого карабастан Израиль 2026-жылга коргонуу бюджетин 34 миллиард долларга көтөрдү
Бельгия өз аймагында жашаган 19 шектүү сириялык согуш кылмышкерин иликтеп жатат
АКШ саякаттоого тыюу салууну 30дан ашык өлкөгө кеңейтиши мүмкүн
Евровидение 2026 сынагындагы нааразычылык толкуну: Израилдин катышуусу нааразычылыкты жаратты
Петро: Колумбияны баңгизатка каршы күрөш шылтоосу менен коркутуп жатышат
Чыгыш Тынч океанда банги зат ташыганы айтылган кемеге жасалган кол салуусунда төрт киши каза болду
Азияда болгон жаан-чачындан кийин жардам жана куткаруу иштери улантылууда
Сурамжылоого караганда, европалыктардын дээрлик жарымы Трампты "Европа үчүн коркунуч" катары көрүшөт
Нетаньяху  аскердик катчысы Роман Гоффманды Моссаддын директорлугуна дайындады
Азербайжан: Британия менен коргонуу тармагындагы мамилелерде "жаңы барак ачылды"
Түркиянын коргонуу жана аэрокосмостук экспорту рекорддук көрсөткүчкө жетти
Орусия Евробиримдиктин активдерди тартып алуусу "согушка алып келерин" эскертти
Кытай Израилдин кол салууларына көңүл буруп, Газадагы ок атышпоону толук аткарууга чакырды
Путин Индияда: коргонуу, энергетика жана стратегиялык байланыштар алдыңкы планга чыкты