АКШнын президенти Дональд Трамп 2022-жылы кабыл алынган, жарым өткөргүч чиптерди өндүрүү жана чыгаруу үчүн $52,7 миллиард субсидия бөлүүнү караган эки тараптуу мыйзамды жокко чыгарууну сунуштады. Ал бул каражаттарды мамлекеттик карызды төлөөгө жумшоо керектигин айтты.
“CHIPS мыйзамы өтө начар, өтө жаман нерсе. Биз жүздөгөн миллиард долларларды беребиз, бирок бул эч нерсени өзгөртпөйт. Алар биздин акчабызды алышат, бирок аны туура пайдаланбайт,” – деп айткан Трамп шейшемби күнү Конгресске кайрылуусунда:“Урматтуу Спикер, сиздер CHIPS мыйзамын жокко чыгарып, калган каражатты карызды азайтууга жумшашыңыздар керек”,-деди.
2022-жылдын август айында ошол кездеги президент Жо Байден тарабынан кол коюлган CHIPS жана илим мыйзамы АКШда жарым өткөргүч өндүрүшүнө $39 миллиард субсидия жана $75 миллиард өкмөттүк насыя берүү укугун камтыган.
Бул Трамптын CHIPS мыйзамына карата эң катуу сындарынын бири болду. “Биз аларга акча берүүбүздүн кереги жок,” – деп айткан Трамп, жаңы тарифтерди киргизбөө эле АКШда заводдорду курууга түрткү болоорун сунуштады.
Соода министри Ховард Лутник бул программаны мактаганы менен, Байдендин тушунда бекитилген гранттарды кайра карап чыгуу ниетин мурда билдирген.
Байдендин администрациясындагы Соода министри Жина Раймондо өкмөттүк гранттар аркылуу дүйнөдөгү беш алдыңкы жарым өткөргүч өндүрүүчү компанияларды АКШда заводдорду курууга ынандырган. Бул аракет импорттолгон чиптерден келип чыккан улуттук коопсуздук коркунучтарын азайтууга багытталган.
Байдендин администрациясынын акыркы апталарында Соода министрлиги $33 миллиарддан ашык гранттарды бекиткен. Алардын ичинде Түштүк Кореянын Samsung Electronics компаниясына $4,745 миллиард, Intel компаниясына $7,86 миллиардга чейин, Тайвандын Semiconductor Manufacturing Co компаниясына $6,6 миллиард жана Micron компаниясына $6,1 миллиард бөлүнгөн.
Айрым аткаминерлер Трамп Байдендин администрациясында түзүлгөн гранттык келишимдерди жокко чыгарууга аракет кылышы мүмкүн деп тынчсызданууда.
Нью-Йорк штатынын губернатору Кэти Хочул шейшемби күнү бул мыйзам “Micron компаниясынын $100 миллиард инвестиция жана 50 миң жумуш орунун Борбордук Нью-Йоркко алып келүүсүнүн себеби болгонун” айтты.
“Трамп аны жок кылгысы келип жатат,” – деп кошумчалады ал.
‘Түздөн-түз чабуул’
TSMC бул жумада Трамп менен бирге АКШда беш жаңы чип заводун курууну камтыган $100 миллиард инвестиция пландарын жарыялады.
Лутник дүйшөмбү күнү Ак Үйдөгү иш-чарада TSMC үчүн $6,6 миллиард грантты эске салды, бирок компанияга жаңы субсидиялар берилбей турганын белгиледи. Ал эми TSMC 25 пайыздык өндүрүш инвестициялык салык кредити үчүн жарактуу.
TSMC өткөн айда өзүнүн грантынан $1,5 миллиард алганын билдирген.
Өкүл Грег Стэнтон Трамптын билдирүүлөрүн “Аризонанын жарым өткөргүч өнөр жайына жана он миңдеген жумушчуларына түздөн-түз чабуул” деп атады. Ал TSMCнин $100 миллиард инвестициясы бул мыйзамсыз мүмкүн болбой турганын айтты.
Бул жумада Соода министрлигинин чип өндүрүүчүлөр үчүн $39 миллиард субсидияларды көзөмөлдөгөн кеңсесинин кызматкерлеринин үчтөн бири кыскартылганын эки булак билдирди.
Reuters өткөн айда жаңы Трамп администрациясы федералдык өкмөттү олуттуу өзгөртүүгө киришип, бекитилген долбоорлорду кайра карап жатканын кабарлаган.
