Эрежеге негизделген соода доору “бүттү”: Карни мамилелерди жандандыруу үчүн Си менен жолугушту
Канаданын премьер-министри Марк Карни эски глобалдык соода дүйнөсүнүн жоголуп бараткандыгын айтып, Кытайдын лидери Си менен жолугушуудан мурун тарыхтагы эң терең экономикалык өзгөрүүлөрдүн биринин келе жаткандыгын эскертти.
Канаданын премьер-министри Марк Карни жума күнү эрежелерге негизделген либералдаштырылган соода жана инвестиция доорунун аяктаганын билдирди. Анын айтымында, дүйнөлүк экономика 1989-жылы Берлин дубалы кулагандан берки эң терең өзгөрүүлөрдүн бирин башынан өткөрүүдө. Карни бул билдирүүнү Түштүк Кореяда өткөн Азия-Тынч океан экономикалык кызматташтык (APEC) саммитиндеги бизнес иш-чарада сүйлөп жатып айтты.
“Эрежелерге негизделген либералдаштырылган соода жана инвестициянын туруктуу кеңейүү доору, биздин өлкөлөрдүн, анын ичинде Канаданын, бакубаттуулугуна негиз болгон дүйнө — бул доор эми жок”, — деди Карни.
Карни саммиттин алкагында Кытайдын лидери Си Цзиньпин менен жолугушууга даярданууда. Бул Кытай менен Канаданын арасында 2017-жылдан берки алгачкы расмий сүйлөшүүсү болот. Кытайдын мамлекеттик маалымат каражаттарынын билдиргенине караганда бул жолугушуу эки өлкөнүн ортосундагы негизги кадам катары каралууда.
Карни Канаданын алдыдагы он жылдын ичинде АКШдан тышкаркы экспортун эки эсеге көбөйтүүнү көздөп жатканын белгиледи.
Жолугушуунун алдында президент Си дүйнөдө акыркы кылымда болбогон өзгөрүүлөрдүн тездетилгенин жана эл аралык кырдаал туруксуз экенин белгиледи.“Чыныгы көп тараптуулукту ишке ашырып, Дүйнөлүк Соода Уюмунун (ДСУ) борборунда орун алган көп тараптуу соода системасынын бийлигин жана натыйжалуулугун жогорулатышыбыз керек”, — деди Си APEC саммитинде сүйлөгөн сөзүндө. Бул билдирүү Кытайдын Тышкы иштер министрлиги тарабынан жарыяланган транскриптке негизделген.
Си Цзиньпин беш сунуш киргизди, анын ичинде ачык аймактык экономиканы куруу, жеткирүү чынжырларын турукташтыруу, соодада санариптик жана жашыл трансформацияны илгерилетүү жана инклюзивдүү өнүгүүгө жетишүү. Ал ошондой эле Кытайдын рынокторун андан ары ачууга болгон милдеттенмесин кайталап, Кытай беш жыл катары менен дүйнөдөгү эң ири товар соодагери бойдон калганын баса белгиледи.
Карым - катнаштарды жандандыруу
Канаданын Кытай менен болгон мамилеси Батыш өлкөлөрүнүн ичинен эң начары болуп деп эсептелет. Бирок, эки өлкө тең Дональд Трамптын тарифтерге кол салуусунан жабыркады. Бул кырдаал Си Цзиньпин менен АКШнын лидери бейшемби күнү чыңалууну басаңдатуу жөнүндө макулдашышканына карабастан уланууда.
Карым - катнаштар 2018-жылы АКШнын талабы менен Ванкуверде кытайлык телекоммуникациялык компаниянын жетекчиси камакка алынганда терең кризиске туш болгон, ал эми Кытай тыңчылык боюнча эки канадалыкты камакка алуу менен жооп кайтарган.
Июль айында Карни Кытайда эритилген жана куюлган болотту камтыган болот импортуна кошумча 25% тариф киргизгенин жарыялаган. Бир айдан кийин Пекин Канаданын рапс импортуна убактылуу 75,8% тариф киргизгенин жарыялаган.