Ислам Кызматташтык Уюмуна (ИКУ) мүчө 57 өлкөнүн тышкы иштер министрлери 21-22-июнь күндөрү Стамбулда боло турган 51-сессияга чогулат. Бул жыйын Газа, Иран жана Жакынкы Чыгыштагы чыңалуу күчөп турган мезгилде өтүүдө.
Жыйында мусулмандардын басымдуу бөлүгүн түзгөн өлкөлөрдүн саясий, социалдык-экономикалык жана маданий көйгөйлөрү каралат. Миңден ашуун делегаттын, анын ичинде байкоочу өлкөлөрдөн ИКУга караштуу мекемелердин жана эл аралык уюмдардын расмий өкүлдөрүнүн катышары күтүлүүдө.
Президент Режеп Таййип Эрдоган ишемби күнү ачылыш сессиясында сөз сүйлөп, аймактагы коопсуздук чөйрөсүнүн начарлашына көңүл бурушу пландалууда.
Ушул эле сессияда Түркиянын тышкы иштер министри Хакан Фидан төрагалыкты камерундук Лежеун Мбелла Мбелладан өткөрүп алып, саммиттин ачылыш сөзүн сүйлөйт.
Эки күндүк жыйында министрлер кеңири күн тартибин талкуулашат. Алардын ичинде Израилдин Газадагы кол салуулары, аймакты калыбына келтирүү аракеттери жана Палестина-Израиль жаңжалына эки мамлекеттүү чечим табуу чакырыгы бар.
Күн тартибине Израилдин Иранга карай акыркы соккуларынын аймактык жана глобалдык коопсуздукка тийгизген таасири да кирет. Ошондой эле, жалпы көйгөйлөргө каршы ИКУнун ичиндеги кызматташтыкты арттыруу негизги көңүл буруучу маселе болот.
Дипломатиялык булактардын маалыматына караганда, Фидан Түркиянын төрагалык учурунда Палестина маселесине артыкчылык берүү ниетин баса белгилейт. Анкаранын эки мамлекеттүү чечимди адилеттүү жана туруктуу тынчтык үчүн зарыл деп эсептеген узак мөөнөттүү позициясын кайталап, муну "аймактагы туруксуздуктун негизги себеби" катары сыпаттайт.
Фидан ошондой эле Израилдин аскердик операцияларынын кеңейип жаткан чөйрөсүнө каршы эскертүү берип, анын Ливан, Сирия жана Йемендеги акыркы соккуларын мисал келтирет. Түркиянын маселенин күчөп кетүүсүнө жол бербөө чечкиндүүлүгүн кайталашы күтүлүүдө.
Иран Израилдин агрессиясын катуу айыптайт
Израиль менен Ирандын ортосундагы чыңалуу күчөгөн маалда Ирандын тышкы иштер министри Аббас Аракчинин ишемби күнкү сессияга катышаары күтүлүүдө.
Түркиянын тышкы иштер министрлигинин бир расмий өкүлүнүн айтымында, атайын сессияда Израилдин Ирандын өзөктүк жана аскерий объектилерине, өзгөчө Арактагы Хондаб өзөктүк объектисине жасалган кол салуулары талкууланат.
Израилдин аскерлери ал объекттеги курулушу бүтө элек оор суу реакторун бутага алганын айтса, Батыштык жетекчилер мындай объект курал-жаракка жарактуу плутонийди өндүрүү үчүн колдонулушу мүмкүн деп эсептешет.
Түркия болсо бул чабуулдарды эл аралык мыйзамдарды бузуу катары катуу айыптап, Ирандын өз суверенитетин коргоо укугун колдоду.
Пакистандан Палестинага күчтүү колдоо билдирүүсү
Пакистандын вице-премьер-министри жана тышкы иштер министри сенатор Мохаммад Исхак Дар Исламабаддын Палестинага чечкиндүү колдоосун кайталап, Газада ок атышууну дароо токтотууга чакырарын билдирди.
Дар ошондой эле аймактык стабилдүүлүктүн маанилүүлүгүн, Индия менен тынчтыкка умтулуу жана палестиналыктарга тез арада гуманитардык жардам көрсөтүү зарылдыгын баса белгилейт.
Малайзия мусулмандардын биримдигине жана тилектештигине басым жасайт
Малайзиянын тышкы иштер министри Дато Сери Мохаммад Хасан өз өлкөсүнүн делегациясын жетектеп, Ислам Кызматташтык Уюмунун (ИКУ) алкагындагы жалпы маселелер боюнча улуттук позиция документин сунуштайт.
Бул документ Палестина элинин өз тагдырын өзү аныктоо укугуна чексиз колдоо көрсөтүү, күчөгөн исламофобия жана диний жек көрүүчүлүк менен күрөшүү, экономикалык кызматташтыкты өнүктүрүү жана ИКУнун максаттарына ылайык улуттук демилгелерди алга жылдыруу сыяктуу темаларды камтыйт.
